دانشکده مهندسی معدن با 85 سال سابقه آموزشی و تحقیقاتی در زمینه های مهندسی اکتشاف، بهره برداری و فراوری منابع زیرزمینی شامل مواد معدنی و نفت، بیش از صد‌ها مهندس مجرب و کارآزموده را به جامعه تحویل داده که همواره در حرکت چرخ‌های صنعتی و اقتصادی کشور، از نقش کلیدی و با ارزشی برخوردار بوده‌اند. این دانشکده از اولین دانشکده­های تاسیس شده در دانشگاه تهران با استفاده از فنون جدید می­باشد. طبیعی است گنجینه اساتید، امکانات، روابط و پتانسیل­ های این دانشکده انتظارات زیادی را از آن در جامعه دانشگاهی و صنعتی به وجود آورده است. یکی از موارد مهم در راستای تحقق این پتانسیل‌ها  به روز بودن آموزش، پژوهش و خدمات مهندسی به جامعه علمی و صنعتی کشور می‌باشد. اهمیت راهبردی اکتشاف، توسعه و بهره برداری از ذخایر نفت و گاز برکسی پوشیده نبوده و به همین جهت آموزش نیروهای متخصص در سطح تحصیلات تکمیلی در این زمینه ها می تواند توانمندی های بومی را تقویت نموده و به استقلال صنعت نفت کمک فراوانی نماید. گرایش اکتشاف نفت از شاخه های مهندسی نفت می باشد و این دانشکده از سال 1378 در مقاطع تحصیلات تکمیلی در این رشته، دانشجو می پذیرد.

از موضوعات مورد بحث، آموزش و پژوهش در گرایش اکتشاف نفت می­توان به مباحث زیر اشاره کرد:

• پردازش و مدل سازی داده های ژئوفیزیک لرزه ای برای اکتشاف نفت
• پردازش و مدل سازی داده های ژئوفیزیک غیرلرزه ای برای اکتشاف نفت
• پتروفیزیک
• زمین شناسی نفت
• مدل سازی و شبیه سازی زمین آماری مخازن نفتی
• ژئوشیمی نفت
• محیط زیست نفت
• ژئومکانیک نفت
• حفاری نفت
• مدیریت و طراحی پروژه های نفتی
• مطالعات فنی و اقتصادی نفت

از وظایف و اهداف گرایش مهندسی اکتشاف نفت می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توسعه روش های اکتشاف پیشرفته ذخایر هیدروکربوری
• به کارگیری روش های نوین پردازش داده ها، شبیه سازی و مدل سازی مخازن هیدروکربوری
• اجرای برنامه جامع تحقیقات مکانیک سنگی مرتبط با مهندسی اکتشاف و تولید نفت و گاز
• مطالعات ژئومکانیکی مرتبط با تعیین خواص سنگ مخزن و پوش سنگ
• مطالعات سایش سرمته ها و ابزار درون چاهی
• مطالعات مچاله شوندگی لوله های جداری در سازندهای خزشی و آماسی
• مطالعات تولید ماسه
• ارتقای بهره وری بهره برداری از منابع پایان پذیر شناخته شده از طریق بهبود روش ها و بهینه سازی پارامترها، عملیات ها و برنامه ها

طول گرایش:

حداکثر طول دوره طبق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خواهد بود. معمولاً برای دوره کارشناسی ارشد 4 ترم و برای دوره دکتری 8 ترم می باشد. 

نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان:

• برداشت، پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های ژئوفیزیک برای اکتشاف ذخایر هیدروکربوری
• برداشت، پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های ژئوشیمی آلی برای ارزیابی سنگ منشاء و اکتشاف ذخایر هیدروکربوری
• پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های پتروفیزیکی
• مدل سازی مخازن هیدروکربوری
• مدیریت پروژه های اکتشاف نفت و گاز

دروس کارشناسی ارشد (24 واحد):

تعداد کل واحدهای لازم برای گذرانیدن این مجموعه 32 واحد آموزشی - پژوهشی می باشد. واحدهای آموزشی شامل 12 واحد الزامی و 12 واحد انتخابی است که با توجه به سوابق آموزش دانشجو و پایان نامه تعریف شده و بوسیله گروه تخصصی تعیین می شود. تعداد واحدهای پژوهشی 8 واحد است که 2 واحد آن به شکل سمینار مشتمل بر مطالعات نظری، مرور بر نشریات و تهیه پیشنهاد پژوهشی در ارتباط با موضوع پایان نامه می باشد و 6 واحد آن اختصاص به پایان نامه دارد.

تعداد واحدهای درسی و پژوهشی

   علاوه بر موارد فوق، درصورتی که دانشجوی این دوره، دروس مشخص شده (یا معادل آنها) را قبلاً در سطح کارشناسی نگذرانده باشد، باید دروس جبرانی را متناسب با گرایش تحصیلی خود و با حداقل نمره 12 بگذراند. این واحدها در احتساب واحدهای لازم برای گذرانیدن این دوره در نظر گرفته نمی شود.  تعداد دروس جبرانی با توجه به رشته پذیرفته شدگان در مقطع کارشناسی و بنا به تشخیص گروه تخصصی خواهند بود.

دروس جبرانی رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد

دروس اصلی و الزامی رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد (12 واحد)

دروس اختیاری رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری

- 12 واحد از مجموعه دروس اختیاری گرایش مهندسی اکتشاف نفت بنا به تشخیص گروه تخصصی انتخاب می­شود.

- پایان نامه 6 واحد است که برای دانشجویان کارشناسی ارشد الزامیست.

دروس دکتری (18 واحد):

تعداد کل واحدهای لازم برای گذرانیدن این مجموعه 36 واحد آموزشی – پژوهشی می باشد.

- دانشجویان می بایست در مقطع دکتری 18 واحد بنا به تشخیص گروه و اساتید راهنما از لیست دروس پیشنهادی انتخاب نمایند.

- رساله دکتری 18 واحد است که برای دانشجویان دکتری الزامیست.